Katteks weerstation

Als woordenboekenmakers worden we wel eens gevraagd om wat te vertalen. Het blijft niet bij de wekelijkse Kappie-strip. Er zijn ook mensen die ons een spreuk toesturen voor op een bord wanneer er iemand ergens afscheid neemt. Of we dat dan willen vertalen. Eén keer hadden we een geboortekaartje dat helemaal in het Katwijks moest. Dat was wel heel bijzonder, dat je dan op de wereld komt en dat je ouders dat dan bedenken. Het moet ergens liggen, dat kaartje, er stond een prachtig, liefdevol gedichtje op. En ook Katwijkers die sprekend worden opgevoerd in romans, moeten goed te volgen zijn, in helder Katwijks. Ook dat kijken we na.
Er komt van alles op ons pad. Zo vroeg Leendert van Rossum van stichting De Steenrots, een centrum voor (ambulante) begeleiding voor mensen met een psychiatrische aandoening, of we het Katwijks op een weerstation wilden vertalen. Een weerstation met een schelp aan een touwtje. Je komt ze wel eens tegen op wandeltochten in de bergen, maar dan met een steen aan een touwtje.
Vandaag mochten we er twee ophalen, voor het werk dat we eraan gehad hebben. Wat hadden ze dat mooi gemaakt, met ook nog de vuurtoren erop. De mensen van de stichting willen er nog wel meer maken. En we kunnen ons voorstellen dat er heel veel Katwijkers zijn die er eentje willen hebben. Dan hebben we goed nieuws. Voor slechts 7,50 euro heeft u een prima werkend weerstation in uw tuin of op uw balkon. Je kunt het ook in je woonkamer hangen.

Stuur een e-mail naar leendert.vanrossum@steenrotskatwijk.nl en u hoort hoe u een bestelling kunt plaatsen.

Ze hebben er trouwens ook weerstations in het Nederlands, met een klompje in plaats van een schelp.

Gek om 'n houkje weze

Katwijkse woorden en uitdrukkingen I

door Jaap van der Marel

In deze serie passeren een aantal typisch Katwijkse woorden en uitdrukkingen de revue. Misschien komen ze u bekend voor.

Gek om 'n houkje weze
Gek om 'n houkje zijn lui die zich serieus voordoen, maar de kat een beetje in het donker knijpen. Het gaat bijvoorbeeld om iemand die in Katwijk nooit een kroeg bezoekt (De mense zààuwe d'r 's wat van kenne zegge!), maar op vakantie in het buitenland hele avonden in een frivole bar rondhangt.

Hij of zij ken iet zòò die/ze wul
Letterlijk: 'hij of zij kan niet zoals hij/ze zou willen'. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn met iemand die gewend is dagelijks een wandelingetje te maken, maar nu met een gebroken been thuis zit. De uitdrukking wordt gebruikt voor allerlei situaties waarin iemand niet kan doen wat hij zou willen, wat hij van plan was of waaraan hij gewend was.

Riddere
Riddere is 'schoonmaken, opruimen'. De boel mot nòdig eridderd worde! In het Katwijks komt het werkwoord vrijwel alleen in de genoemde betekenis voor. In het ABN zijn de werkwoorden redderen en beredderen meer gangbaar. Het kan dan volgens de Van Dale ook 'regelen', 'beschikken' of 'in orde brengen' betekenen. Als variant komt ridderen in het Nederlands eveneens voor. Strikt genomen is het dus geen typisch Katwijks werkwoord. Wat echter naar mijn mening wel echt Katwijks is, is de vaste uitdrukking: Daer is gien riddere an!, waarmee de Katwijker aanduidt dat iets onbegonnen werk is oftewel dweilen met de kraan open. Doorgaans wordt dit gezegd bij het aantreffen van een onbeschrijfelijke rotzooi. Het gezegde kan ook in overdrachtelijke zin gebruikt worden om een verstoorde situatie als niet oplosbaar te bestempelen.